Nastawienie do pieniędzy i jego związek ze zdrowiem psychicznym

Nasze pochodzenie i sposób myślenia mogą mieć duży wpływ na podejmowanie decyzji finansowych i ich powody.


Istnieje wiele subiektywnych czynników, które wpływają na nasze nastawienie do finansów, niezależnie od tego, czy jesteśmy tego świadomi, czy nie. Wnosimy do tego naszą osobistą historię i sposób myślenia, tak jak w przypadku każdego innego aspektu naszego życia. Te czynniki nazywamy z języka angielskiego „trzema B” – , pochodzenie (background), uprzedzenia (biases) i zachowania (behaviours), które łącznie determinują nasze decyzje i działania. 

Diagram Venna 3 B

Pochodzenie

Chociaż każda osoba jest wyjątkowa, istnieją pewne obserwacje, które możemy poczynić na podstawie naszych badań różnych grup. 

Przykładowo w niektórych kulturach często nie zaprasza się kobiet do rozmowy na tematy finansowe, ponieważ uznaje się, że są to kwestie, którymi zajmują się w rodzinie mężczyźni. Odkryliśmy, że w tych kulturach kobiety nie otrzymują tak dużej edukacji na temat kondycji finansowej lub są mniej pewne siebie w zarządzaniu finansami. 

Natomiast w innych kulturach widoczne było, że rodzina jest bardziej zaangażowana w finanse, więc rozmowy powinny obejmować również członków rodziny, a nie tylko Państwa jako pracowników firmy. 

Uprzedzenia

Kierujemy się również osobistymi uprzedzeniami (lub preferencjami), z których nie zdajemy sobie sprawy (często określa się je „nieuświadomionymi uprzedzeniami”). Niektóre przykłady to:

  • Złe nawyki – wszyscy je mamy! Dla niektórych może to być wydawanie zbyt wielu pieniędzy w kawiarni. Można zamiast tego kupić dużo kawy ziarnistej w supermarkecie i samodzielnie przygotowywać ją w domu.
  • Skupienie się na krótkoterminowych działaniach — często przeceniamy to, co możemy zrobić w krótkim okresie, ale nie doceniamy tego, co możemy osiągnąć w dłuższej perspektywie. Innymi słowy, chcemy od razu widzieć duże zmiany i nie potrafimy czekać na skumulowany skutek małych zmian. Nie umiemy wytrwać, jeśli nie dostrzegamy natychmiastowego efektu. 


Zachowania

Nasze zachowania sterowane są naszymi „funkcjami wykonawczymi”. Obejmują one: 

  • Elastyczne myślenie.
  • Samoświadomość – świadomość tego, co myślimy i dlaczego działamy w określony sposób (zamiast działania na autopilocie).
  • Kontrola impulsów – jak szybko i w jaki sposób reagujemy, gdy pojawiają się problemy.
  • Organizacja – sposób, w jaki układamy i monitorujemy sprawy w swoim życiu finansowym.


Jak powiązane są kondycja finansowa i zdrowie psychiczne

Porozmawiajmy teraz o finansach i zdrowiu psychicznym. Największym powiązaniem między nimi są emocje. 

Wykazano, że stres związany z finansami prowadzi do niepokoju psychicznego – badanie Fidelity dotyczące zdrowia psychicznego w miejscu pracy pokazuje, że osoby z wysokim poziomem obaw zarówno o swoje finanse, jak i zdrowie fizyczne, miały najmniejsze szanse na dobrą kondycję psychiczną. Z drugiej strony było bardziej prawdopodobne, że osoby z niskim poziomem obaw o swoje finanse i zdrowie fizyczne znajdowały się w dobrej kondycji psychicznej.

Natomiast jeśli jesteśmy pod wpływem stresu psychicznego, możemy podejmować złe decyzje finansowe. Ulegamy pokusom, na przykład kupujemy niepotrzebne rzeczy, aby spróbować poradzić sobie z negatywnymi emocjami. 

Wreszcie, problemy finansowe mogą negatywnie wpływać na relacje, co dodatkowo pogarsza kondycję psychiczną. 

Chociaż chcielibyśmy wyeliminować wszystkie emocje z podejmowania decyzji finansowych, w rzeczywistym świecie nie jest to możliwe. 

Wielu ludziom wydaje się w obliczu ciągłych niepokojów na świecie, że nie mają wpływu na swoje życie. Czują się bezsilni, nie potrafią podjąć działań. Utrata poczucia sprawczości jest kluczowym czynnikiem depresyjnym dla wielu osób – czujemy się przygnębieni, gdy mamy wrażenie, że nie mamy żadnego wyboru. Zatem nawet niewielkie cofnięcie tego może znacząco wpłynąć na nasze zdrowie psychiczne.

Podsumowanie

Każdy z nas wnosi do planowania finansowego swoją unikalną osobowość i perspektywy, jeszcze zanim przejdziemy do szczegółów. Warto być tego świadomym podczas planowania i podejmowania decyzji finansowych. 
 

1236084.1.0